Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):

• - ubóstwa,
• - sieroctwa,
• - bezdomności,
• - bezrobocia,
• - niepełnosprawności,
• - długotrwałej lub ciężkiej choroby,
• - przemocy w rodzinie,
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
• - bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• - braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
• - trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
• - trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
• - alkoholizmu lub narkomanii,
• - zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
• - klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z w/ w okoliczności.

W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i nie spokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nie przekraczający kwoty 477zł, natomiast dla osoby w rodzinie - kwota 351 zł (art. 8 ustawy). Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).